Tham dự Phiên giải trình có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Cao Đức Phát; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương Trần Quốc Cường; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng; lãnh đạo các Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; Bộ Tài chính; Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ NN và PTNT; đại diện lãnh đạo các Ủy ban của QH và Phó trưởng đoàn ĐBQH các tỉnh Lai Châu, Hòa Bình, Hà Giang, Phú Thọ, Tuyên Quang...
Toàn cảnh phiên họp
Nhiều mục tiêu đề ra không đạt
Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến nêu rõ, việc tổ chức Phiên giải trình đối với Ủy ban Dân tộc và các cơ quan, tổ chức hữu quan nhằm phục vụ cho việc hoàn thiện báo cáo giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số, miền núi giai đoạn 2012 – 2018” của UBTVQH. Đồng thời, hoạt động này cũng cung cấp thêm thông tin, những luận chứng làm cơ sở cho thành viên Hội đồng Dân tộc thực hiện thẩm tra Đề án Tổng thể phát triển KT - XH vùng dân tộc thiểu số, miền núi (DTTS, MN) do Chính phủ trình QH trong Kỳ họp thứ Tám.
Cũng theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, việc giải quyết đất ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt cho đồng bào dân tộc thiểu số đã đạt được những kết quả nhất định, nhưng qua giám sát, theo dõi Hội đồng dân tộc thấy rằng, công tác này còn rất hạn chế, nhiều mục tiêu đề ra không đạt. Vấn đề thiếu đất ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt cho đồng bào dân tộc thiểu số vẫn đang hết sức gay gắt, bức xúc tại một số địa phương, nhất là khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam bộ. Hiện vẫn còn hơn 24.500 hộ dân tộc thiểu số di cư tự phát chưa được sắp xếp, bố trí ổn định dân cư; 58.123 hộ thiếu đất ở; 303.578 hộ thiếu đất sản xuất; 313.219 hộ thiếu nước sinh hoạt. Đây là nguyên nhân chính làm cho kết quả giảm nghèo chưa bền vững, chất lượng giảm nghèo chưa cao và vùng DTTS, MN là rốn nghèo của cả nước, công tác giảm nghèo ở các vùng này ngày càng khó khăn, phức tạp hơn.
Phiên giải trình với mong muốn đánh giá đầy đủ, chính xác kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số và hộ nghèo ở xã, thôn bản đặc biệt khó khăn. Làm rõ trách nhiệm của các bộ, ngành hữu quan và chính quyền địa phương các cấp trong thực hiện chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc kỳ vọng, các đại biểu sẽ đề xuất giải pháp giải quyết căn bản tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn trong thời gian tới.
Sớm bố trí 1.000 tỷ thực hiện Quyết định 2085 và 2086
Ngay sau đó, giải trình các ý kiến về việc vì sao sau nhiều năm thực hiện chính sách giải quyết đất, đất sản xuất, tình trạng thiếu nước sinh hoạt thì tình trạng này không giảm mà có chiều hướng gia tăng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến thừa nhận thực tế này và cho biết, ở đây có trách nhiệm của Ủy ban Dân tộc, lãnh đạo Ủy ban Dân tộc trong khảo sát, thống kê, đánh giá, tổng kết việc thực hiện chính sách còn hạn chế. “Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cũng tự nhận thấy bản thân chưa thuyết phục được các bộ, ban, ngành, địa phương, các cơ quan có trách nhiệm thu xếp nguồn vốn thực hiện chính sách. Chúng ta đưa ra mục tiêu nhưng không có nguồn lực thực hiện”.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến phát biểu giải trình
Về giải pháp, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc mong muốn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sớm bố trí vốn để thực hiện Quyết định số 2085/QĐ – TTg, ngày 31.10.2016, phê duyệt chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển KT – XH vùng DTTS và MN giai đoạn 2017 – 2020 và Quyết định số 2086/QĐ – TTg, ngày 31.10.2016 phê duyệt Đề án hỗ trợ phát triển KT – XH các dân tộc thiểu số rất ít người giai đoạn 2016 – 2025. Giai đoạn tới, chúng ta cần đổi mới cách giải quyết tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt theo hướng tiếp cận sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt chỉ là một dự án hợp phần trong Chương trình mục tiêu quốc gia. “Giải quyết đất ở, đất sản xuất là một việc trong rất nhiều việc, để thực hiện được chủ trương có tính mục tiêu của Đảng, Nhà nước là thu hẹp dần khoảng cách chênh lệch giữa các dân tộc thiểu số và giữa các vùng miền, nên chúng tôi cũng vẫn tha thiết ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển KT – XH vùng DTTS, MN có địa chỉ rõ ràng, cơ quan chủ trì, cơ quan phối hợp, cơ quan kiểm tra, giám sát và Quốc hội ấn định nguồn lực thực hiện.
Cho rằng giải quyết đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt là vấn đề lớn, khó, phức tạp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng thừa nhận, dù rất nỗ lực nhưng chúng ta chưa đáp ứng được yêu cầu. Đối với ngân sách cho vùng DTTS, MN, bố trí vốn đạt thấp vì giai đoạn vừa qua chúng ta ban hành quá nhiều chính sách, quá nhiều chương trình nhưng không bám sát được khả năng cân đối nguồn lực. Bên cạnh đó, các chính sách được triển khai trên địa bàn rộng, đồng bào dân tộc thiểu số sống xa nhau, đối tượng hỗ trợ lớn, các địa phương vì vậy cũng cần nhiều thời gian để lập dự án, xác định đối tượng, trình các cấp để có cơ sở bố trí vốn… Một số trường hợp địa phương tổng hợp không chính xác, nên khi bố trí về cho địa phương cũng không hiệu quả.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu giải trình
Với riêng Quyết định 2085, 2086 của Thủ tướng Chính phủ do Quyết định này ban hành sau khi Quốc hội thông qua kế hoạch đầu tư công trung hạn nên không có cách gì để bố trí được cả. Vì vậy, Bộ đã báo cáo Chính phủ, sử dụng dự phòng của đầu tư công trung hạn để bố trí 1.000 tỷ đồng cho 2 chương trình này. Trong thời gian tới, nếu QH thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển KT – XH vùng DTTS, MN, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cam kết đồng hành cùng Ủy ban Dân tộc, các cấp các ngành nghiên cứu tham mưu và tập trung nguồn lực, tổ chức thực hiện tốt chương trình này.
Kết luận Phiên giải trình, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đánh giá cao trách nhiệm của các Bộ ngành khi đã trả lời thắng thắn, ngắn gọn, đúng trọng tâm câu hỏi mà các đại biểu nêu ra. Phiên giải trình một lần nữa khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào các DTTS, MN và chỉ rõ được những kết quả, hạn chế của tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số nghèo nói riêng. Qua đó cho thấy, chính sách còn chưa phù hợp với thực tế, tính khả thi chưa cao, nặng về hỗ trợ và mức hỗ trợ thấp; tổ chức thực hiện chưa quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, chưa có sự kết hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, các địa phương; bố trí nguồn lực chưa đáp ứng, chưa kịp thời. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc nhấn mạnh đây là lỗi của của hệ thống, nhất là những người trực tiếp làm công tác dân tộc.
Tới đây các đại biểu thống nhất sẽ tích hợp các chính sách phát triển DTTS, MN thành một Đề án tổng thể phát triển KT – XH vùng dân tộc thiểu số, miền núi, để thực hiện từ năm 2021, trong đó có chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, nhằm khắc phục hạn chế, yếu kém thực hiện chính sách trong giai đoạn vừa qua. Trên cơ sở kết quả Phiên giải trình và giám sát, Hội đồng Dân tộc đã thông qua kết luận Phiên giải trình, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đề nghị các bộ, ngành, địa phương, các đại biểu dân cử trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình sớm thực hiện kết luận này.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét